Een paar weken terug schreef ik al over het conceptadvies voor het weer in de basisverzekering opnemen van borstvergrotingen. In het advies staat zo ongeveer dit: “Zonder boobs is je transitie mislukt en zinloos geweest, maar we gaan je niet helpen.”

Dat heeft even op me moeten inwerken. Want er is zoveel fout met die stellingname dat ik gewoon niet wist waar te beginnen. Maar ook omdat mijn inwendige feminist in botsing kwam met mijn zelfbeeld, dat vormt best een dilemma. Mijn mening over die geparafraseerde conclusie is zelfs tegenstrijdig.

Feminist

Laat ik maar beginnen met de feministische kant aan het woord te laten. Zonder borsten ben je blijkbaar geen vrouw. In het conceptadvies van het Zorginstituut wordt dat zo omschreven:

Als borstvorming bij een vrouw volledig ontbreekt en de borst daardoor uitgesproken mannelijk oogt, kun je spreken van een afwijking in het uiterlijk die zodanig verschilt van het normale, vrouwelijke beeld, dat deze als ‘ernstige misvorming’ – en daarmee als ‘verminking’ in de zin van het Besluit zorgverzekering – kan worden beschouwd.

Om als vrouw te worden beschouwd door de maatschappij is het hebben van duidelijk zichtbare borstvorming blijkbaar een voorwaarde. Aan andere factoren die maken dat je als vrouw wordt passabel bent voor het gemak maar even voorbij gegaan. Dingen als stem, lichaamsbouw, haardracht, vorm van de schedel, postuur, omvang van de heupen. Ik ken meerdere vrouwen die ook niet vooraan hebben gestaan bij het uitdelen van de borsten. Maar zij worden, op een enkele keer na, toch echt gezien en aangesproken als vrouw.

Passabel

Tot zover mijn feministische kijk op dit advies. Nu mijn persoonlijke kijk als transvrouw en iemand die nog best problemen heeft met passabiliteit.

Passabiliteit, ofwel passeren of aangezien worden als (in mijn geval vrouw) is als de balans van vrouwe Justitia. Het ene schaaltje van die balans wordt gevuld eigenschappen die men als ‘mannelijk’ beschouwd, zoals een zware stem, baardgroei, vierkante kaaklijn en een adamsappel. Het andere schaaltje wordt gevuld met zaken als: zachte huid, brede heupen, gevormde wenkbrauwen, make-up en borsten.

Die balans slaat uit naar de ene of de andere kant: onbewust. Net zoals Justitia oordeelt zonder aanziens des persoons. Mensen die me kennen en weten dat ik transgender ben zien me gewoon als vrouw en hebben geen moeite om me ook als zodanig te bejegenen. Maar dat is bewust, die mensen bezien me zonder blinddoek. Onbekenden zijn wél geblinddoekt en vertrouwen dan ook blindelings op hun genderbalans bij het bepalen of ze meneer of mevrouw tegen me zeggen.

Over passabiliteit staat er dit in het concept advies. Ik heb het belangrijkste even onderstreept.

Als een man-vrouw transgender niet als vrouw wordt herkend, spreekt men van een passabiliteitsprobleem. In dat geval vertonen mensen in het voorbijgaan een schrikreactie, zijn mensen bevreemd of niet respectvol. Als er een passabiliteitsprobleem bestaat, is de geslachtsverandering in feite mislukt: alle behandelingen in het kader van transseksualiteit zijn immers gericht op een geslaagde geslachtsverandering. Een geslachtsverandering is geslaagd te noemen als de persoon die dit heeft ondergaan zodanig wordt geaccepteerd door de maatschappij dat het leven in het gewenste andere geslacht niet tot beperkingen leidt

 

Tannerstadium

Even een beetje beeldvorming, dat je een idee hebt waar het voor mij om draait. Voor het vaststellen van de mate van ontwikkeling van het lichaam tijdens de puberteit wordt de Tannerschaal gebruikt. Als ik mezelf afzet tegen de beschrijvingen van de de Tannerstadia ben ik een B3. Dat betekent dat mijn borsten de ontwikkeling hebben van een 14 jarige. Combineer dat met een borstkas die wel gewoon een testosterongestuurde puberteit heeft ondergaan. Alle aanwezige borstvorming moet ook nog over een relatief groot vlak worden verdeeld waardoor het nóg minder lijkt dan het al is.

In safe spaces heb ik minder last van onzekerheid. Een safe space, letterlijk een veilige plek, is voor mij een locatie of tijd waar ik me niet enorm zelfbewust hoef te voelen over mijn mannelijke trekken. Bijvoorbeeld de sauna, daar durf ik zonder problemen naakt te zijn, in de sauna hoor je niet te kijken naar anderen. Je ziet een boel, maar kijkt niet en oordelen doe je al helemaal niet. Maar er zijn ook evenementen waar ik zonder de gebruikelijke hoeveelheid schuimrubber in mijn bh. Maar dat is in een gemeenschap waar ik inmiddels wordt gekend en herkend, waar ik dus niet nog mezelf een beetje extra moet bewijzen.

Buiten die safe spaces is het anders. Dan draag ik mijn voorgevulde BH’s en afhankelijk hoe ik mij die dag voel en de rest van mijn outfit gaan daar nog extra siliconen cleavage boosters -de vermaarde kipfilets- in. Met voldoende lagen kleding kom ik daar best mee weg en blijft mijn zelfbewustzijn op een hanteerbaar niveau.

Echter, naar het strand, of zwembad ben ik al sinds het begin van mijn transitie niet meer geweest. Simpelweg omdat ik dat niet durf. Ik voel me daar té zelfbewust en onzeker voor. Juist omdat badkleding zoveel nadruk legt op gender. Ja, ik ken de boardshorts en de surfer chick look waar je nog een beetje mee kan smokkelen. In mijn hoofd is het toch nog steeds een drempel die te hoog is.

Afbakening

De opstellers van het advies vinden het eerlijk dat voor transvrouwen en cisvrouwen aan dezelfde regels gelden. Alleen bij agenesie of aplasie, het volledig afwezig zijn van ontwikkeling van één of beide borsten, wordt vergoeding geadviseerd. Men zegt dat die strikte afbakening nodig is om te voorkomen dat er misbruik kan worden gemaakt van de vergoedingen. Omdat anders het wel of niet vergoeden van een borstvergroting aan te vaag omschreven criteria worden getoetst, en omdat men bang is dat grens gaandeweg opkruipt.

Ik ben het daarmee het niet mee eens, de groep die hiervoor in aanmerking komt is nog steeds duidelijk af te bakenen: maak de vergoeding een onderdeel van de behandeling voor genderdysforie. De groep ’transvrouwen’ is prima objectief te definiëren. Laat die borstvergroting een optie zijn na 2 of 3 jaar hormoongebruik, als deze zijn maximale werking heeft bereikt.

De moed wat betreft borstvergrotingen is mij inmiddels in de schoenen gezakt. Ook al is het advies nog steeds in concept en is er nog mogelijkheid tot includeren van transvrouwen. Of zou het best eens kunnen zijn dat aan de < 1 cm klierweefsel voldoe (al betwijfel ik dat na een keer uitgebreid voor de spiegel staan). Dan toch ben ik aan het bedenken hoe ik binnen redelijke termijn voldoende geld bij elkaar kan sparen om zelf een ingreep te kunnen bekostigen. Die € 6.820¹ waarmee wordt gerekend in het advies heb ik niet in mijn spaarvarken. Ik ben aan het bedenken hoe ik in maandelijkse uitgaven kan snijden. Gezien het bedrag dat ik bij elkaar moet gaan sparen zet dat allemaal niet enorme zoden aan de dijk.

Dilemma

Goede vrienden weten soms de moeilijke, maar goede vragen te stellen. Vragen die me laten nadenken over hoeveel last ik heb van iets als de omvang van mijn boezem. Zoals ik hierboven al schrijf: in safe spaces voel ik me zelfverzekerd genoeg om zonder een boel vulling in mijn bloes, of zelfs topless te verschijnen. Maar in een publieke ruimte voel ik me erg onzeker, en ben ik me heel erg bewust van mijn gebrek boezem. Dat gaat zover dat het me verhinderd om naar strand of zwembad te gaan. Zoals ik zei: passabiliteit is een afweging die mensen maken. Grotere Zichtbare borsten kunnen hier aardig wat gewicht in de schaal leggen en zouden mijn zelfverzekerdheid een flinke boost kunnen geven.

Dat ik hier zoveel mee bezig ben heeft Google inmiddels ook door. Voor de Youtube video’s die ik bekijk ben ik nu al een paar keer de borstvergrotingscommercial van Bergman Clinics tegen gekomen. Ik ben geneigd om daar eens wat informatie in te winnen. Zodat ik een beter beeld heb van de mogelijkheden, kosten, voordelen en nadelen. Want ik ben er nog lang niet uit, of een vergroting wel het wondermiddel is wat ik mezelf nu voorhoud het te zijn.

De beperkingen in mijn leven zijn maar minimaal. Een vriendin wees me er laatst op dat het heel erg tussen mijn oren zit en ik die beperkingen aan mezelf opleg. Ze vroeg me nog eens goed na te denken of ik de voordelen van een borstvergroting wel vind opwegen tegen de kosten ervan. Niet alleen de financieel, maar ook de andere gevolgen: nasleep van de operatie, risico op complicaties, vervangen van de implantaten in de toekomst. Ze gaf me het advies om mijn zelfbewustzijn en onzekerheid eerst eens op de proef te stellen: “Ga deze zomer met vrienden picknicken en zit daar maar eens in het gras met enkel een bikinitop aan. Ervaar dat eerst eens, voor je drastische maatregelen gaat nemen.”

Ik ben er duidelijk nog niet uit. Wordt vervolgd…

1: DBC 990004056 Hersteloperatie van de borst met prothese, door plastisch chirurg.

Dit artikel is onderdeel van een reeks blogs over mijn persoonlijke issues met mijn cupmaat en de verzekeringstechnische aspecten van borstvergrotingen. Lees hier de rest van de artikelen.