Update: Ik heb naar aanleiding van dit blog contact met OV-chipkaart. Zij gaan dit op een nette manier oplossen. Ze zorgen voor een nieuwe chipkaart en zullen alle ook backoffice zaken ook voor me afhandelen.

Acht jaar geleden studeerde ik af. Met het ophalen van mijn diploma moest ik helaas ook mijn ov-studentenkaart inleveren. Rijbewijsloos als ik was stapte ik over op een voordeelurenabonnement van de Nederlandse Spoorwegen, de korting op treinreizen scheelde toch wel een boel geld. Nooit heb ik beseft dat dat voordeelurenabonnement me later zoveel bielzenblues* zou opleveren gaandeweg mijn transitie vorderde.

Bij het definitief inleveren van mijn grote stuk geplastificeerd karton dat in geen enkele portemonnee paste, een Studenten-OV was twee keer zo groot als een bankpas, kreeg ik de kortingsbon van de NS voor dat voordeelurenabbo. Ik heb daar direct gebruik van gemaakt en moest een pasfoto inleveren voor het pasje dat erbij hoorde. Zo had ik iets om aan de conducteur te bewijzen dat ik ook echt de persoon was die recht had op 40% korting.

De gewone voordeelurenkaart werd vervangen voor een chipkaart. Van de NS kreeg ik vijf jaar geleden een pas met mijn voordeelurenreisproduct met dezelfde pasfoto als op mijn oude NS-abonnement, die pas gebruikte ik tot voor kort nog steeds om mee te reizen.

Dat er op mijn OV-chipkaart een oude pasfoto stond is het treinpersoneel al vaak opgevallen. Zo’n Service & Veiligheid Gorilla wist met luide stem aan de hele coupé te verkondigen dat ik niet mijn eigen pas zou bij zou hebben. Blijkbaar had hij geen zin in moeilijk doen, na een slechts één zin lange uitleg (“Dat is een lang verhaal.”) kreeg ik met meewarige blik mijn kaart in mijn handen geduwd en droop hij af. Ofwel mijn stem was voor hem duidelijk genoeg, of hij had niet veel zin in iemand die wel gewoon netjes had ingecheckt. De gewone conducteurs van de NS zitten gelukkig beter in hun mensenkennis en sociale vaardigheden. Vaak genoeg krijg ik bij controle – na lang staren naar mij en naar die pasfoto – een glimlach, een goedkeurend knikje of zelfs een compliment.

Met het officieel veranderen van mijn naam en juridisch geslacht vond ik het vorig jaar tijd om ook mijn gegevens bij de NS te veranderen en een nieuwe chip aan te vragen. Leek me makkelijk genoeg: mailtje naar de NS, nieuwe foto opsturen en binnen een aantal dagen een nette nieuwe OV-Chip met een foto waar ik wel weer op lijk. Dat blijkt dus enorm veel lastiger dan gedacht.

Mijn gegevens laten aanpassen is bij alle instanties tot nu toe eenvoudig gebleken. Bij mijn geboortegemeente maakte ik een afspraak en trof ik een enthousiaste ambtenaar die mijn aangifte opnam en mijn namen wijzigde. Met een nieuwe identiteitskaart ben ik de bank binnengestapt en waren in vijf minuten mijn gegevens bijgewerkt. Mijn zorgverzekering had aan een briefje van het Genderteam voldoende, bij mijn tandarts had aan een half woord al genoeg. De apotheek was zo voortvarend dat ze op basis van de recepten die ik had zelf aanboden om mijn gegevens aan te passen. Zelfs mijn diploma omwisselen bij mijn HBO instelling is makkelijk. Terwijl dat documenten zijn waar in de regel nóóit duplicaten van worden uitgegeven.

Anders is dat bij de NS. Vorig jaar heb ik al contact gezocht met de grote spoorvervoerder welke stappen ik moest zetten voor een simpel nieuw pasje. Op de site kon ik de informatie niet vinden. Van e-mail hebben ze bij de NS nog nooit gehoord, dus ik stuurde een jaar geleden een handgeschreven brief. Als het dat ouderwets moet, dan kunnen ze het krijgen ook. Ik had ook kunnen faxen, maar ik heb geen fax en wel een vulpen. In de brief verzocht ik mijn gegevens te wijzigen en me te voorzien van een nieuwe pas met daarop de bijgevoegde pasfoto.

Ik kreeg een nette brief terug, samen met de pasfoto die ik stuurde. In de administratie van de spoorwegen waren mijn gegevens aangepast aan de nieuwe situatie. Maar voor het aanvragen van een nieuwe OV-Chip werd doorverwezen naar het bedrijf dat die chipspassen uitbaat. Daar stond de volgende procedure bij uitgelegd:

• Schaf voor € 7,50 een tijdelijke anonieme ov-chipkaart aan
• Laat bij de servicebalie mijn voordeelurenabonnement overzetten van mijn oude kaart naar de tijdelijke kaart.
• Stuur de oude ov-chipkaart op naar de NS
• Schaf voor € 7,50 nieuwe persoonlijke ov-chipkaart aan
• Laat mijn voordeelurenabonnement bij de servicebalie overzetten van de tijdelijke anonieme kaart naar de nieuwe persoonlijke kaart.
• Stuur de oude ov-chipkaart op naar de NS om het resterende saldo terug te krijgen.

Ik heb het er toen maar bij gelaten. Mijn oude persoonlijke ov-chip zou nog tot dit jaar geldig zijn en ik verwachtte dat de NS voor de nieuwe kaart een nieuwe pasfoto zou vragen. Tot ik deze week in mijn brievenbus post van de NS aantrof, althans het was briefpapier van de NS, met een NS logo en in de NS huisstijl. De brief was gericht aan meneer Fading Gender en bijgevoegd was een nieuwe OV-Chip, ook deze met NS-logo, op naam van meneer Fading Gender met uiteraard dezelfde oude pasfoto van acht jaar geleden erop. Even voor het vergelijk: mijn nieuwe OV-Chip en een recente foto:

Blijkbaar was het wijzigen van mijn gegevens in het klantenbestand van de NS toch niet zo succesvol. Ik heb toen een aardige twitterconversatie gehad met de webcare afdeling van de NS. Die zeiden niets voor me te kunnen doen verwezen me door naar hun toeleverancier die de chipkaarten leverde. Mijn vraag of ik dan ook bij Prorail een pasje moest aanvragen om met de trein te kunnen zagen ze het sarcasme niet van in. Is er een emoji voor [sarcasm sign]? Zou handig zijn op twitter.

@NS_online jullie gebruikende rails van Prorail. Moet ik nu bij Prorail een pasje aanvragen om met de trein te kunnen?

— Vaxxxiwelle (@FadingGender) April 30, 2015

Maar mijn verbazing was nog wel het allergrootst toen ik afgelopen week wéér een brief van de NS ontving. Ook op NS briefpapier met NS logo en in NS huisstijl. Deze brief was gericht aan mevrouw Fading gender en gestuurd om me te informeren dat er een slordige € 60 euro van mijn rekening zou worden geïncasseerd. De abonnementskosten voor mijn voordeeluren abonnement. Blijkbaar kunnen ze mijn klant-gegevens toch wel aanpassen, maar dat doen ze niet consequent.

Het ziet er naar uit dat ik de komende vijf jaar weer met dezelfde hopeloos verouderde pasfoto op mijn OV-Chip ga reizen. Dan maar de incidentele rare blikken van controleurs en beschuldigingen van zwartrijden op de koop toe nemen. De procedure om een nieuwe pas te krijgen vind ik gewoon te omslachtig en te klantonvriendelijk. Ik heb mijn best gedaan om de NS op de hoogte te stellen van de wijzigingen. Als zij dan blijkbaar niet kunnen zorgen dat ik een correcte pas krijg dan is dat niet mijn probleem. Dan maar regelmatig bielzenblues als mijn vervoersbewijs wordt gecontroleerd.

* Als je die referentie snapt, dan heb je gelijk een idee in welke tijd ik studeerde en veel met de trein ging op weg naar studi