Latest Posts

Lekker in mijn vel

Had je me een jaar geleden gevraagd of ik óóit een blog zou schrijven met deze titel dan had ik met een resoluut “Nee!” geantwoord. Kan je nagaan hoeveel er voor mij al is veranderd en wat er aan mij aan het veranderen is. Ik zit écht letterlijk beter in mijn vel. Zeker de laatste paar weken, zo sinds mijn weekje vakantie onlangs. Daar zijn een aantal dingen die daar invloed op hebben gehad.

Ik ben gesetteld in mijn huisje. Er moeten nog dingen gebeuren en ook nog spullen, vooral mijn boeken, worden overgeheveld van mijn ouders. Maar het voelt al steeds meer als thuis. Ik voel me er prettig en veilig. De eerste onwennigheid van in m’n eentje zijn is er af. De routine van huishoudelijke taken begint er langzaam in te komen. Al vergt dat nog wel wat bijstellen en af en toe wat extra planning.

Dan is er nog dat weekje vakantie zelf geweest, een beetje extra rust heeft me goed gedaan. Mijn vakantie deze zomer ben ik vooral bezig geweest met het bewoonbaar maken van mijn huis, daar rust je niet echt van uit. In mijn recentere vakantieweek zijn er een boel leuke dingen gebeurd. Mijn agenda puilde min of meer uit, terwijl ik van plan was een week niets te doen. Meerdere feestjes, film- en discussie avonden en veel sociaal bezig zijn. Ik ben toch extraverter dan ik altijd dacht. Aan de ene kant kosten de sociale dingen me veel energie maar ik haal er nog veel meer enerige uit.

Wat echt een keerpunt is geweest, is die foto. Die foto heeft nogal wat losgemaakt. De eerste keer jezelf herkennen op een foto en beseffen dat je eindelijk uiterlijk eruit gaat zien als wie je bent, dat doet veel met een mens. Het is een enorme golf van positieve emoties waar ik nog steeds op surf. Het heeft echt wat teweeg gebracht bij mij, vooral dat besef dat ik doe goede weg bewandel. De afgelopen maanden heb ik echt nog wel grote twijfels gehad of ik wel het juiste doe. Nu ben ik er echt zeker van! Ik zal vast nog wel mijn aarzelingen gaan hebben maar echte twijfels zullen het niet meer zijn.

Een weekje terug overviel het me eigenlijk heel plotseling, dat besef, dat gevoel van gelukzaligheid. Vrij plotseling en vrij onverwacht terwijl ik een beetje muziekjes aan het luisteren was op youtube. Ik stuitte op Sorry van Kyteman, de opnames gemaakt op Lowlands. Toen ik dat in 2009 op de radio hoorde vond ik het al weergaloos mooi. Maar nu deed het meer met me, het duwde me over het randje. Ik heb zo’n uur hysterisch zitten huilen met dikke rode ogen en uitgelopen waterproof mascara tot gevolg. Ik kan er nu, een weekje later, wat helderder op terugkijken. Mijn emotionele woordendiarree van dat moment:

Er is zoveel goeds in mijn leven aan het gebeuren. Ik heb nog nooit eerder zo gelukkig gevoeld. Ik zit weliswaar nog vol met angsten en onzekerheden. Maar ik voel me goed… ik voel me zo vreselijk goed. Ik ben veel meer in contact met mijn emoties. Ik had er vooraf al een beetje op gehoopt. Maar ik had niet verwacht dat het zo mooi zou zijn, dat ik het zo fijn zou zijn om gewoon jezelf te kunnen verliezen in je emoties. Ik ben zo blij dat ik me goed begin te voelen in mijn eigen lichaam. Dat ik me er thuis in begin te voelen. Ik heb best wel twijfels gehad vooraf of dit nou wel het juiste pad zou zijn. Maar dat is het en ik had nooit durven dromen dat het zo goed zou voelen, nog niet half. Het voelt alsof ik nu echt begin met leven.

Ergens voel ik ook wel verdriet. Ik ben verdrietig dat ik zoveel heb moeten missen in het verleden. Dat ik mezelf zo afstandelijk maakte. Dat ik een enorme muur om mijn emoties had en zelf niet eens kon voelen wat ik voelde. Alleen bij extreem intense ervaringen (meestal de dood) wisten mijn emoties tot de oppervlakte door te dringen. Verder bleven hield ik ze op afstand. Nu ik eindelijk mijn emoties toe durf en kan te laten. Dan ben ik verdrietig dat ik dat zo lang niet heb gekund. Ik heb het gevoeld that I missed out on them. (weet het even niet beter uit te drukken). Ik voel ook rouw en bedrog. Ik sluit een deel van mijn leven af. Daniël is niet meer en toch leeft hij voort in mij. Ik voel ook alsof ik al die jaren mijn omgeving en ook mijzelf bedrogen heb en voorgelogen over wie ik eigenlijk ben. Ik deed alsof ik iemand anders was. Ik had een masker en ik herkende zelfs mijzelf niet. Ik heb mezelf jarenlang bedrogen.

Dit soort emotionele uitbarstingen zijn nieuw voor me. Ik schrok er wel van, maar het was ook een heel fijn gevoel. Ondanks het stukje rouw en verdriet wat omhoog komt. Dat is een prijs die ik meer dan bereid ben om te betalen voor mijn levensgeluk.

Mijn fysieke transitie gaat gestaag vooruit. De pillen doen duidelijk hun werk, wat moet groeien groeit er en wat ronder moet worden wordt ronder. Mijn stem blijft een heikel punt, logopedie is lastig en het vergt enorm veel oefening. Dat had ik ook wel verwacht, maar het valt me nog tegen. Ik heb besloten om wat minder vaak te bloggen: wekelijks in plaats van tweemaal per week. Nu de diagnose is gedaan, ik mijn groene licht heb en alles in gang is gezet is er niet zo vaak wat te vertellen. Het is een onderdeel van mijn dagelijkse leven geworden, ik ben het gewoon geworden. Zoals iemand opmerkte: “Je gaat er mee om alsof je een kop thee drinkt.” Nou, ik kan je zeggen dat thee drinken de laatste tijd vrij bijzonder is. Slechts af en toe neem ik de moeite om thee te zetten, misschien moet ik weer eens wat Celestial Sesonings in huis halen.

Dat alles nu op de rails staat en zijn gangetje staat betekent niet dat ik geen mijlpalen in het verschiet heb, die heb ik zeker wel. Eéntje is inmiddels heel erg nabij gekomen, dat zal met een week of twee wel zover moeten zijn. Ik heb ook nog steeds genoeg hindernissen en drempels om overheen te komen. Wat betreft werk ben ik tegen een volgende aan aan het hikken. Geen idee of ik daar met een maand overheen kom, of dat het pas na het nieuwe jaar is. Ik ga er rustig mee om en laat mijn lichaam het tempo aangeven, dat is me tot nu toe heel erg goed bevallen.

Tenslotte, de dromerige muziek van Kyteman die me over dat emotionele randje wist te duwen:

 

Dag voor depthologisatie van Genderdysforie

Vandaag is het de Internationale actiedag voor trans depathologisatie.  Simpel gezegd wordt er actie gevoerd om genderdysforie niet meer te zien als een ziekte maar als een gewone variatie die nu eenmaal bestaat binnen de mensheid.

Zie ook: www.stp2012.info

Ik werd getipt door een vriendin over een Iers blog over de de Ierse wettelijke situatie: Recognition Not Pathologisation- how bad could it be?. Als je denkt dat we in Nederland nog ouderwetsch zijn en achter de feiten aan lopen, in Ierland is het nog erger. Even samengevat: om juridisch je geslacht te veranderen moet je in Nederland nog steeds een medische behandeling ondergaan inclusief een gedwongen  sterilisatie. Van dat alles maak je een dossier, dat stuur je naar een advocaat en die gaat ermee naar de rechter. De rechter doet vervolgens inhoudelijk uitspraak of er wel of niet een aantekening in het geboorteregister gemaakt kan worden. In Ierland moet je ook nog eens scheiden indien je getrouwd bent en verschijnen voor een panel wat gaat beoordelen of jij wel bent wie je bent. In de Ierse blogtekst schrijft Aoife O’Riordan over de situatie in Argentinië, daar is het allemaal een stuk eenvoudiger: geen artsen, geen commissie, geen rechter en vooral geen Godwin. Je vult een formulier in, haalt een stempeltje bij de daartoe bevoegde ambtenaar en hebt, als je daar zelf behoefte aan hebt, toegang tot medische bijstand. Daar gaat het om: die keuze.

Maar er is ligt toch een wetswijziging bij de Tweede Kamer, dat alles beter maakt?

Jawel, maar dat wetsvoorstel is zover ik weet nog niet behandeld of aangenomen. Dan moet er de Eerste Kamer ook nog overheen plassen. Ik weet dat de PvdA het wetsvoorstel steunt en ook het roze stembusakkoord heeft getekend terwijl de VVD, hoewel ze niet mee zijn gegaan in dat stembusakkoord wel voorstander is van de nieuwe wet. Ook de andere niet-christelijke partijen zijn voorstander.(Om je geheugen op te frissen: volgens de nieuwe wet vervalt de gang naar de rechter en  de sterilisatie-eis, maar je moet nog steeds een brief van een aangewezen persoon hebben die bepaald of jij wel bent wie je je voelt.) In de Tweede Kamer moet er dus een meerderheid zijn die voor de wet gaat stemmen als deze behandeld gaat worden.

Ook al zijn we nog niet zover, ik heb wel goede hoop op verbetering.  In andere Europese landen is de sterilisatie-eis al geschrapt en in de VS is er ook nog wat gaande. De Amerikaanse Psychologievereniging (American Psychological Association) brengt in maart 2013 de vijfde versie van de Diagnsostic and Statistical Manual of Mental Disorders uit. Dat boekwerk, dat meestal gewoon DSM wordt genoemd, is behalve in de VS ook in Nederland de richtlijn voor het stellen van psychische diagnoses. In de nieuwe versie is er voor mijn diagnose een kleine wijziging van de definitie voorgesteld; in de voorgaande versies spreekt men over een identiteitsstoornis in de DSM-V wordt dat geherdefinieerd als dysforie. De nadruk verschuift van het psychische naar het lichamelijke aspect. Kort gezegd: vanaf Maart 2013 (dan komt de DSM-V uit) ben ik niet meer geestesziek, maar heb ik een lichamelijke afwijking. Daarnaast bied de nieuwe tekst in de DSM ook ruimte voor definiëren van genders die buiten de traditionele strakke man-vrouw binair liggen.

Als de wetswijziging zoals deze er nu is wordt aangenomen dan is dat een enorme stap vooruit. Voor mij persoonlijk wordt het een en ander een stuk makkelijker en vooral goedkoper. De kosten voor mijn juridische naam- en geslachtswijziging zullen flink lager uit gaan pakken als ik niet via een advocaat en rechter hoef. Formuliertje -> leges -> stempeltje ->vers paspoort, Zo eenvoudig kan het  dan zijn. Maar dan zijn we nog steeds bij lange na niet zo ver als Argentinië. Genderdysforie is dan nog steeds een ziekte en je moet officieel ziek verklaard worden om je geslacht op je paspoort te kunnen wijzigen. Om vage redenen zal er altijd een poortwachter blijven. Ik heb argumenten gehoord dat men bang is voor identiteitsfraude en crimineel misbruik van de mogelijkheden om ‘zomaar’ van geslacht te veranderen. Nu kan ik me niet voorstellen dat je wanneer je als crimineel voor de autoriteiten wil verdwijnen zo’n gigantisch bureaucratisch en vooral traceerbaar papierspoor wil achterlaten.

In het Ierse blog wordt vraagt schrijfster Aoife zich af wat er überhaupt een probleem zal zijn als iemand iedere week van geslacht veranderd. Papierwerk gaat gepaard met leges, leges zijn inkomsten voor de overheid en inkomsten voor de overheid zijn goed voor de economie is haar beredenering. Geen speld tussen te krijgen als je het mij vraagt. Zelf kan ik ook geen rationele redenen bedenken waarom juridische geslachtswijzigingen zo moeilijk moeten blijven. Ik kan wel wat irrationele xenofobe argumenten bedenken en die zijn in onze politiek helaas nog steeds geldig debatmateriaal.

Om dezelfde vraag te stellen als Aoife O’Riordan: Wat is het probleem als genderdysforie gewoon als een natuurlijke variatie wordt erkend? Waarom is de optie tot medische behandeling geen vrije keuze maar toch nog altijd een verplichting  als je je eigen gender erkend wil hebben? Want ik kan je op een briefje geven dat de lijst met erkende personen die de verklaring mogen gaan afleggen de psychologen van de genderteams zijn. Dat de sterilisatie-eis wordt geschrapt en de lichamelijke integriteit is een goed begin. Maar niet meer dan logisch als je bedenkt dat het één van de Universele Rechten van de Mens betreft. Eigenlijk is het gewoon voldoen aan internationale verdragen en niet een stap erop vooruit lopen. De nieuwe wet is een verbetering maar geen niet dé oplossing het is niet dé erkenning die transgenders eigenlijk wensen.

 

zal eindelijk worden geëerbiedigd maar er wordt nog altijd een forse drempel opgeworpen.

Aseksueel, taart is beter dan seks

Afgelopen vrijdag was ik op één van de film & discussieavonden van Get a Room. Deze avonden gaan over seksualiteit in de breedste zin van het woord en hebben iedere maand een ander thema. Er wordt een documentaire vertoont en er is altijd een relevante gast voor vragen en discussie nadien. Het thema van deze avond: a-seksualiteit, het gebrek aan seksuele aantrekking. De film van de avond: ‘(A)Seksual’

Na een documentaire sprak er een ervaringsdeskundige en was er ruimte voor vragen en discussie. Het viel me direct op dat het concept aseksualiteit nog erg onbekend was onder het publiek. Het is voor de meesten een dusdanige ver van het bed show dat ze zich er gewoon niet in kunnen inleven. Nou is dat met aseksualiteit ook niet vreemd het is een kleine groep (geschat ongeveer 1% van de bevolking) die niet echt opvalt of op de barricades staat voor erkenning. Columnist Dan Savage verwoorde het in de film als “Then you have the asexuals marching for the right not to do anything.” Op de barricades zal ik niet klimmen, maar ik zie reden genoeg om eens wat uit de doeken te doen over aseksualiteit, omdat ik mijzelf ook in die groep schaar.

Even als disclaimer: wat ik nu ga schrijven is mijn visie op en mijn beleving van aseksualiteit. Anderen zullen mijn mening niet noodzakelijkerwijs delen. Aseksualiteit kent een volledig spectrum aan uitingsvormen en variaties, met vijftig grijstinten zal je niet redden het te beschrijven. Het is eigenlijk net als gewone seksualiteit, maar dan zonder de seks. Zoals Alice door de spiegel stapte en in tegengestelde wereld terecht kwam is dat ook met seksualiteit en aseksualiteit. Tegenover ieder variatie van seksualiteit kan je een a-seksuele variant zetten.

Ik beschouw mezelf als aseksueel. Niet dat ik nooit seks gehad heb, maar ik heb altijd een minimaal libido gehad en deed aan seks meer voor mijn partner dan voor mijzelf. Ik vond het knuffelen veel fijner dan de daad zelf, dat laatste was altijd maar een hoop gedoe. Zoals in de wereld veel van a-seksuelen veel wordt verkondigd : Taart is beter dan seks! Dat kan ik beamen, taart is beter dan seks. Voor mij althans. Helemaal nu ik onder invloed van medicatie van het kleine beetje libido wat ik had ben verlost. (Ja, dat is een bewuste woordkeus.) Ik kan geen garanties geven of dat ook zo blijft, het is niet te voorspellen of verder in mijn transitie de seksualiteit weert terugkomt. Ik acht de kans minimaal maar sluit het niet uit.

Wat betekent het nu om aseksueel te zijn? Om te beginnen is er natuurlijk geen behoefte aan seks hebben. Dat is wat anders dan celibatair leven, dan kies je ervoor om geen seks te hebben maar dan bestaat de seksuele aantrekkingskracht nog wel. Bij een aseksueel persoon ontbreekt de behoefte erin simpelweg. Maar dat sluit andere dingen niet uit. Er werd tijdens de discussie na de film gevraagd of aseksuelen dan wel verliefd kunnen worden. Nou, dat kan dus zeker. Het concept van liefde en verlangen naar een partner is mijn echt niet vreemd, maar het uit zich wat anders dan bij hen die wél seksuele behoeften kennen. Zoals ik het zelf die avond omschreef: van mij mag het blijven bij dingen die je ook gewoon op straat zou kunnen doen: knuffelen, handje vasthouden, zoenen, dat soort dingen. Zoenen is voor mij wel zo’n beetje het meest intieme en fijnste wat ik mij kan bedenken, dan is het gewoon genoeg.

Gewone relaties werden ook aangehaald, zowel in de film (inclusief huwelijksvoltrekking) als in de discussie achteraf. Met een beetje de aanname dat aseksuelen geen behoefte zouden hebben aan een relatie. In de film wordt er een voorbeeld geschetst dat sommigen dat ook niet hebben en zich prettiger voelen in een nogal groots opgezette polyamoreuze constructie (er komt een screenshot van langs in de trailer hierboven.) Ik kan me er wel iets bij voorstellen, maar voor mij is dat niets. Ik ben toch wel behoorlijk monogaam ingesteld. Ik wil graag een partner voor mijzelf die ik niet hoef te delen. Maar ik zie de moeilijkheden die dat op gaat leveren, het wordt nogal een klein vijvertje om in te vissen, een constructie met een open relatie sluit ik daarom ook niet bij voorbaat uit.

Hierboven schreef ik al dat aseksualteit bestaat in combinatie met  voorkeuren. Het idee dat blijkbaar leeft is dat aseksuelen, omdat ze toch geen seks willen, geen voorkeur voor een geslacht hebben. Die mensen zijn er zeker, ik denk dat panseksualiteit (geen voorkeur voor een bepaald gender/geslacht) een geaardheid is doe onder aseksuelen vaker voorkomt dan onder seksuelen. Maar genoeg hebben ook gewoon een specifieke voorkeur. Ik zelf geef de voorkeur aan vrouwen, ben dus lesbisch. Ik kan prima een man een knuffel geven, dat doe ik ook regelmatig (in mijn vriendengroep wordt nu eenmaal geknuffeld als begroeting). Maar dat is anders dan knuffelen met een geliefde, er zit een wereld van verschil tussen de twee. Met een geliefde knuffelen is fijner, warmer, intenser, langer en intiemer en dat doe ik dan liever met een vrouw dan met een man.

De belangrijkste zaken rondom (mijn) aseksualiteit heb ik wel belicht. Maar als je nog vragen hebt, je kan ze gerust stellen via het reactievakje hieronder. Voor meer informatie over aseksualiteit in het algemeen kan je terecht bij AVEN: Asexuality Visibility and Education Network, er is ook een Nederlandstalige versie van de informatiepagina’s.

Twee portretten

Even op de foto gaan, het lijkt zoiets triviaals. Zoveel mensen gaan op de foto. Iedere dag opnieuw maken mensen foto’s van zichzelf, kijk maar naar facebook. Voor mij is op de foto gaan een big issue. In dit blog twee portretten en mijn gedachten erover.

Afgelopen zaterdag vierde een goede vriendin het openingsfeestje van haar nieuwe fotostudio. Uiteraard vieren fotografen feestjes met foto’s. Dus behalve gewoon een gezellig feestje was er ook mogelijkheid tot het laten maken van een portret zonder dat je er een hele shoot voor hoefde te boeken.

Ik heb nogal een haat-liefde verhouding met fotografie. Ik heb een hele uitgesproken voorkeur voor welke zijde van die gevoelige plaat ik sta, of het nu analoog is of digitaal maakt niet uit. Ik sta aan de achterkant! Ik houd niet van gefotografeerd worden. Ik snap ook echt niet hoe iemand nou oprecht blij kan zijn met een foto van zichzelf. Echt, die gedachte veroorzaakt bij mij kortsluiting. Oude foto’s van mezelf kijk ik ook niet graag terug. Of het nou geposeerde schoolfoto’s zijn of kiekjes of vakantiefoto’s. Ik houd er niet van, ook al heeft de fotograaf zijn best gedaan met het maken van flauwe fotografengrapjes om een spontane lach uit te lokken. Ik zie mijn eigen beeltenis liever niet vereeuwigd. Dat ik het toch doe of toesta is uit andere overwegingen, om toch een aandenken te hebben voor later bijvoorbeeld. Ik ben dan wel niet tevreden met mijn lichaam maar life goes on en daar hoort ook zo af en toe een foto bij.

Al ruim twee jaar geleden moest ik op mijn werk poseren voor een promotie foto, net als al mijn collega’s overigens. Op de foto met je favoriete product. Die foto’s worden nu gebruikt voor de marketing. Nu ik die foto terug zie, zie ik alles waarom ik mijn transitie ben ingestapt. Op die foto zie ik weliswaar de persoon die ik destijds ook zag als ik in de spiegel keek, maar ik zie niet mijzelf. Ik zie alleen maar het omhulsel waarin ik toen leefde.

Promofoto op het werk.

Dat was tot voor kort, onderwijl ben ik al heel wat verder. Ik zit beter in mijn vel, letterlijk. Dat heeft in mijn denken over foto’s een flinke ommekeer teweeg gebracht. Ik heb hier een paar maanden terug al eens een foto’tje van mijzelf laten zien, met daarbij de boodschap dat het voor het eerst was dat ik mijzelf niet vreselijk op een foto vond staan. Dat was een kiekje, gemaakt met mijn mobiele telefoon terwijl ik in de trein zat, even snel tussendoor gemaakt. Eigenlijk was het een beetje prutsen en spelen tegen de verveling waarvan het resultaat me wel aanstond.

De mogelijkheid die ik kreeg voor een goed en netjes geposeerd portret van mijzelf, van wie ik écht ben. Afgebeeld op een manier waarop ik mij goed voel. Heb ik niet gelijk aangegrepen. Sterker nog, ik heb de dag van te voren pas ’s avonds laat besloten om naar dat openingsfeestje te gaan. Wat resulteerde in het tegen middernacht nog even bijwerken van mijn wenkbrauwen. – Als ze niet gelijk zijn: ik schuif de verantwoording af op vermoeidheid, het was voor mij middenin een werkweek. 😉 – Ik heb tot het laatste moment getwijfeld en deelde mijn onzekerheden. Dat ik fotografe in kwestie, en in dit geval vooral zij mij al jaren kent heeft heel erg geholpen. Ze weet wat er speelt in mijn leven en wist me gerust te stellen en me over te halen om te komen.

Stiekem wilde ik eigenlijk erg graag en ik had ook bij de eerste aankondiging gelijk al een idee van wat ik wilde. Een foto van mijzelf, als mijzelf. Eentje die ik aan mijn ouders zou kunnen geven. Die bij hen op het dressoir zou kunnen. Niet ter vervanging van de oude schoolfoto van mij die er al jaren staat, maar ter aanvulling. Ik wist ook gelijk welke outfit ik ervoor aan wilde. Maar mijn onzekerheden namen de dagen na de uitnodiging weer eens fijn de overhand. Dus die geruststelling die ik kreeg was niet alleen welkom, maar ook heel hard nodig. Toen ik eindelijk op het laatste moment die knop had omgezet begon de voorpret. Ik kon niet wachten tot mijn werkdag om zou zijn en dat ik naar huis kon om mezelf op te frissen, spullen te pakken en richting de studio te vertrekken. Ik had er zin in en was nerveus, niet nerveus op manier zoals ik vroeger voor de schoolfotograaf was, ik was écht nerveus. Ik vond het eng en spannend en leuk tegelijk. Het was de eerste keer dat ik er naar uitkeek om op de foto te gaan.

Het schieten van het portret was eigenlijk vrij vlug gedaan. Met een nieuw record voor het ‘mij-op-de-foto-zetten-met-ópen-ogen’ volgens mij heb ik op niet een van de foto’s mijn ogen dicht gehad. Dat is nog wel eens anders geweest. Uiteindelijk één foto gekozen die ik kant en klaar zou gaan onvtangen en toen kon ik verder met het sociale deel van het feestje. Met mijzelf in een behoorlijke roes:  Ik had geposeerd voor een foto en ik vond het leuk! Ik was tevreden met de preview die ik op de camera mocht bekijken. Het hele gebeuren heeft ook mijn innerlijke narcist in mij doen ontwaken. Het is zoals ik veel mensen hoor over tatoeages, als je eenmaal eraan begint wil je er meer! Het resultaat:

Foto gemaakt door Michella Kuijkhoven – Chell’s View Fotografie.

Eindelijk snap ik dat mensen op de foto willen en daar graag naar terug kijken. Ik ben nu één van hen geworden. Op deze foto zie ik mijzelf, niet alleen maar het omhulsel waarin ik leef. Ik verafschuw mijn eigen beeltenis niet meer en dat is voor mij een hele nieuwe gewaarwording. Als je nog nooit tevreden bent geweest met een afbeelding van jezelf en dan bedoel ik niet ‘er gewoon niet leuk opstaan.’ Dan bedoel ik jezelf totaal niet kunnen herkennen in de persoon op de foto, soms walgen van je eigen lichaam. Ik kan wat dat betreft mijzelf goed inleven in wat een anorexiapatiënte voelt als ze in de spiegel kijkt: je ziet niet jezelf, je ziet niet de persoon die je bent. Lichaamsdysforie doet rare, heftige, dingen met je gedachten. Voor mij is dat gelukkig aan het veranderen.

Mijn lichaam is niet langer mijn gevangenis meer…

A trip down memory lane

Soms kom ik dingen tegen die me op een trip down memory lane sturen.

Vorige week spotte ik een nieuwsberichtje dat Team Europe de RyderCup dit jaar heeft gewonnen. Nu is de Rydercup in Nederland weinig bekend maar in de golfwereld is dit twee jaarlijks toernooi toch wel een groot evenement. Ik moest toen terug denken aan exact tien jaar geleden, toen liep ik ook rond op dat toernooi, editie 2001. Dat rekensommetje klopt trouwens, vanwege 9/11 is het toernooi destijds een jaar uitgesteld. Ik liep toen stage in Engeland en werd door mijn stagehotel uitgezonden naar het hotel waar de Rydercup plaats vond. Die week is een enorme ervaring geweest en heeft erg veel indruk op mij gemaakt. De zwaarste aardbeving die het Verenigd Koninkrijk ooit heeft gekend heeft duidelijk minder indruk op me gemaakt. Ik sliep er rustig doorheen op luttele kilometers van het epicentrum.

Dit is slechts een van de ervaringen die ik heb meegemaakt in mijn ‘oude leven’ en die ervaring koester ik. Ook al heb ik die ervaringen opgedaan als jongen. Ik ben van mening dat alles wat je meemaakt je vormt tot wie je bent. Mijn oude leven weggooien en vergeten wil ik dus zeker niet. Ik hoor van lotgenoten soms andere dingen. Zij willen niet aan hun oude leven herinnert worden, ze verbreken contacten met vrienden, verhuizen naar een andere stad en bouwen een compleet nieuw bestaan op. Ik snap dat aan de ene kant wel. Het geeft een duidelijk punt van afsluiting en een mooi moment van een nieuwe start. Ik heb ook zo gehandeld,  op kleinere schaal dan. Ik ben op mijn werk mijn nieuwe naam gaan gebruiken na twee weekjes vakantie om zo ook mijn collega’s een moment te geven om over te schakelen. Maar mijn oude leven verbannen uit mijn geheugen zal ik niet doen en dát is wat sommigen wel doen: ze gaan stealth en wissen hun oude leven en bestaan zoveel als ze kunnen.

Zo was ik vanmiddag in een van de winkels waar ik vroeger heb gewerkt. Ik ben daar al een hele tijd niet meer geweest dus het was wel weer gezellig. Wat gepraat met mijn oude collega’s van daar.  Tot op het moment er een vraag kwam: of ik uit de collage gehaald wilde worden. Er hangt daar een fotocollage, gevuld met foto’s van de opbouw en beginperiode van de winkel. Daar sta ik natuurlijk ook tussen en dat mag ook lekker zo blijven. Die periode daar is een deel van mijn leven, ik heb met veel plezier daar gewerkt. Ik ben dan wel niet zo blij met hoe ik eruit zie op die foto’s, ik was daar wel en ik was deel van de gebeurtenissen. Die collage is niet alleen een herinnering voor mij, maar ook voor anderen.

Dat ik niet tevreden was met mijn lichaam staat verder buiten het wel of niet waarderen van mijn ervaringen. Ja, uiteraard zou ik het liever anders hebben gezien. Maar dat is nu eenmaal niet zo. Ik moet er gewoon het beste van maken nu ik daar de kans voor heb. Mooie herinneringen uit het verleden moet je koesteren, dat doe ik ook. Ik hoef niet à la Back to the Future uit het verleden gewist te worden.

Van de RyderCup rest mij een mooie herinnering en dit beeldje. Dat staat nog gewoon in mijn huiskamer.

Stand houden op de werkvloer

Ik heb het gevoel dat veel Transgenders hun baan kwijtraken of niet aan aan een nieuwe baan komen. Niet zozeer vanwege de crisis maar vooral vanwege hun genderdysforie. Dat ze niet (meer) geaccepteerd worden door collega’s bijvoorbeeld. Of door een werkgever die bang is klandizie te verliezen. Voor mij is het ook wel een issue geweest voor mijn coming out, ook al ken ik onder mijn collega’s een flink aantal homoseksuelen. Dus wat acceptatie zou het wel goed moeten zitten.

Maar seksuele voorkeur heeft niet een direct gevolg op je voorkomen op de werkvloer. Als het alleen mijn seksuele voorkeur zou zijn, dan had ik echt geen coming out op de werkvloer gedaan. Zoiets zou vanzelf wel eens bekend worden in normale conversaties, daar zou ik me echt niet druk om maken. Als je van geslacht veranderd en daarmee de manier waarop je jezelf presenteert en manifesteert, dat wordt wel opgemerkt. Dan moet je wel gaan uitleggen wat er gaande is. Gelukkig viel die uitleg in goede aarde.

Strikt genomen ben ik totaal overgekwalificeerd voor mijn baan. Ik heb een HBO opleiding in economische richting afgerond. Ik mag zelfs een titel voeren, eentje van vijf letters en een punt. Dat doe ik niet, ik ben niet zo van de titulatuur.  De baan die ik heb is eenvoudige: in de basis ben ik verkoopster en ik heb er wat taken zo omheen verzameld. Ik heb een flinke dosis vak- en productkennis, beetje technisch inzicht en een goed geheugen voor droge feitjes. Dat samen draagt mijn werk. Die extra taken heb ik verworven voor wat extra uitdaging. Maar ook heel erg om mijzelf te kunnen bewijzen.

Ik werk nu al vijf jaar voor dezelfde werkgever, in verschillende functies, afdelingen en locaties. Dat in een bedrijf waar ik eigenlijk ooit ben gaan werken omdat ik gewoon vlug een baantje nodig had na mijn studie. Ik heb het er gewoon naar mijn zin. Ook al zijn er wat strubbelingen geweest in het verleden, nu het hoge woord eruit is en ik mijzelf kan zijn voel ik me echt op mijn plek.

Toch heb ik heel erg het gevoel dat ik mijzelf extra moet bewijzen. Dat ik niet onderdoe voor wie ik ooit was of voor een willekeurige cis-collega. De verhalen van depressie en werkeloos worden die ik van andere transen hoorde hebben mij altijd gedreven om daar vol tegen in te gaan. Helemaal toen ik in de bijsluiter las dat ik onder invloed van de Androcur minder initiatiefrijk zou worden. Ik probeer daarin heel erg mijn oude niveau te handhaven en er nog een schepje boven op te doen. Dat lukt volgens mij redelijk.

Ik wil laten zien dat hoewel een transitie als de mijne een moeilijk en energieslurpend proces is, ik wel mijzelf staande kan houden in de maatschappij. Het heeft me niet weerhouden om een huis te kopen, al keken de notaris en hypotheekadviseur me wel een beetje raar aan toen hij mijn paspoort foto van zeker vier jaar oud zag. Ik ga, zo goed en kwaad als het kan, gewoon verder met mijn leven alsof er niets aan de hand is. Dat is soms moeilijk en dat vergt op momenten best wel eens mooi weer spelen, gelukkig een vaardigheid die ik aardig onder de knie heb gekregen door de jaren heen. Zoals een Brits natuurkundige het ooit schreef: “I’ll face it with a grin. I have to find the will to carry on.”

Zelfverzekerdheid en stem

Vanmorgen bij mijn wekelijkse logopedie sessie een kleine openbaring gehad. De afgelopen weken ben ik aan het oefenen om mijn strottenhoofd opnieuw te leren gebruiken, om in een hogere toonsoort te kunnen spreken. Om een idee te geven hoe moeilijk dat is: probeer maar eens te praten in een toonsoort die niet je eigen is en zonder het gebruik van je borstkas als klankkast, houdt dat de hele dag vol. Ik gaf dus aan dat ik het erg moeilijk vind en dat ik vooral op mijn werk steeds weer het laag in duik. Zelf dacht ik dat dat vooral kwam omdat ik naar meer volume zoek. Daarin werd mijn ongelijk bewezen.

Mijn logopediste liet me een paar kleine oefeningetjes doen, om me te laten horen dat die lage toonsoort niet komt door het zoeken naar volume. Integendeel zelfs, als je harder praat gaat de toon automatisch omhoog. Dat lage komt voort uit onzekerheid, waardoor je ineen duikt en minder hard gaat praten. Ze liet me ervaren dat als ik enthousiast ben juist omhoog ga in toonsoort en het ook beter weet vast te houden. Dat was wel een enorme eye-opener. Haar advies: zorg dat je jezelf goed voelt en zelfverzekerd, ook over je uiterlijk. Besteed aandacht aan kleding, accessoires en make-up. Veel zelfvertrouwen en enthousiasme helpen mijn stem te krijgen waar ik ‘m hebben wil. Mede omdat zelfverzekerd zijn ook je houding verbeterd en daarmee een beter uitgangspunt voor bewuster stemgebruik.

Die extra aandacht aan kleding, dat wilde ik eigenlijk vanmiddag gaan regelen. Ik heb nood aan kleding voor de koude seizoenen, ik heb daar amper wat voor. Maar dat ene kwaaltje wat ik al mijn hele heb heeft roet in het eten gegooid: eczeem. De jeuk was vandaag zo ondragelijk dat ik niet meer helder kon denken en in plaats van kleding kopen, ik met niet meer dan een middeltje tegen de jeugd jeuk naar huis ben gegaan. Vechtend tegen de tranen, maar dat was tevergeefs. Ik ben wat jeuk betreft wel wat gewend, maar zó heftig heb ik het nog nooit meegemaakt. Dat kleding kopen schuif ik maar even vooruit.

Les 1: Hardop lezen

Mijn lichaam verandert langzaam en dat gaat bijna vanzelf. Het enige wat ik daar echt voor hoef te doen is tweemaaldaags twee pilletjes slikken, de rest gaat dan vanzelf. Helaas gaat mijn stem niet anders klinken, dat vergt oefening en het resultaat kent harde grenzen. Die grens heb ik gelukkig nog niet bereikt. Ik ben dus begonnen met logopedie, om mijn stem een vrouwelijker klank te geven. Dat is erg moeilijk. Gewoon de oefeningen in het geheel al en vooral om het vol te gaan houden in het dagelijks leven.

In mijn FAQ heb ik al uitgelegd dat toonhoogte niet de enige factor is die bepaalt of een stem mannelijk of vrouwelijk wordt bevonden, intonatie en stemgebruik spelen daar ook een grote rol in. Die laatste twee, en nog wat andere factoren zijn goed te beïnvloeden. Toch beginnen we bij de toonhoogte. Ik heb gelukkig nog ruimte in mijn stembereik om nog iets omhoog te gaan. Dat is nog best moeilijk want vooral in de top van mijn bereik is het nu nog niet zuiver en heeft mijn stem neiging tot overslaan. Dat moet geoefend worden. Oefenen, oefenen, oefenen.

Denk eens aan een snaar, of nog makkelijker aan een elastiekje. Als je die aanspant en er een keer aan tokkelt hoor je een bepaalde toon. Als je dat elastiekje wat verder uittrekt en nog een keer tokkelt dan hoor je een hogere toon. Met stembanden gaat dat precies zo: strakker aanspannen betekent een hoger geluid, ontspannen een lager geluid. Er zijn ook operaties voor, dan worden je stembanden gewoon strakker aangespannen met als resultaat een hogere stem. Dat is een laatste redmiddel als logopedie niet helpt, je raakt dan definitief je lage stembereik kwijt. Alsof je bij een piano de snaren voor de lage tonen doorknipt. Om het over de risico’s maar niet te hebben. Overigens, zo’n operatie zal nooit meer effect hebben dan je met logopedie kan bereiken, het kost alleen minder moeite.

Daar draait het om: moeite doen. Gaandeweg heeft mijn stem zich ontwikkeld en ik deze op een bepaalde manier te leren gebruiken. Nu moet ik mijn stem anders leren gebruiken. Mijn spieren zo aanspannen dat mijn stembanden strakker komen te staan en een hoger geluid voortbrengen. Om dat voor elkaar te krijgen moet ik mijn strottenhoofd bewust bepaalde dingen laten doen, terwijl de exacte aansturing normaal totaal onbewust gaat. Ik moet een nieuw muscle memory kweken door oefening. Dat kost best wel wat concentratievermogen en daarom les 1: Hardop lezen! Als ik gewoon praat moet ik nadenken over wat ik zeg en mijn hersenen doen de rest. Als ik een tekst voorlees hoef ik niet na te denken op de inhoud en kan ik mezelf concentreren op het gebruik van mijn stem. Vergelijk het met leren lopen: in het begin ben je heel erg bezig niet om te vallen en ook daadwerkelijk vooruit te komen, dat vergt alle aandacht. Als je zover bent dat je dit kan lezen dan is de bestemming waar je heen loopt belangrijk en denk je niet na over het zetten van je linkervoet voor je rechter.

Eigenlijk moet mijn stem opnieuw leren lopen.

Les 2 heeft zich ook al aangediend. Om zoveel mogelijk te praten helpt het te benoemen wat je doet terwijl je het doet. Dat vergt een slechts klein beetje concentratie voor de inhoud van de boodschap maar laat voldoende rekenkracht vrij om bewust bezig te zijn met het aansturen van je stem. Als je me tegen mijzelf hoort praten dan is dat geen teken van krankzinnigheid (gelukkig) of van genialiteit (helaas), dan ben ik gewoon aan het oefenen.

Ups en downs

Ik heb zo mijn  ups en downs en die laten zich heel erg typisch kenmerken. Tijdens de ups voel ik mij goed, kan ik alles hebben en vind ik moeilijkheden slechts uitdagingen. De downs staan vooral in het teken van onzekerheid en extreme zelfbewustheid over mijn lichaam. Momenteel heb ik dus zo’n down. Ik weet ook wel hoe het komt hoor. Er zijn in mijn privéleven wat dingen gebeurd en gaande die ik mij nogal aantrek. Ik wordt daar sip van en dat heeft weer weerslag op mijn algehele stemming en gevoel.

Wat ik vooral vervelend vind is de onzekerheid die met zo’n downer gepaard gaat. Ik voel me dan extreem bewust over álle kleine dingetjes aan mijn lichaam die me niet zinnen, ook dingen die niemand ziet en waar alleen ik weet van heb. Dan vliegt al mijn zelfverzekerdheid zo het raam uit. Soms is die onzekerheid zó erg dat ik zelfs begin te twijfelen of ik wel het goede pad ben ingeslagen. Gelukkig hoef ik dan maar heel even te denken aan het alternatief om te beseffen dat ik inderdaad op de juiste manier bezig ben. Ondanks die geruststelling blijft onzekerheid op deze momenten overheersen.

Niets liever wil ik dan terug in mijn schulp kruipen. Niet opvallen, niet gezien worden. Terug naar de grauwe non-persoonlijkheid die ik vroeger was. Binnenblijven, onder een deken en vooral niet met de buitenwereld geconfronteerd worden. Het is dan heel verleidelijk om ook alle sociale contacten uit de weg te gaan.

Zo ook gisteren. Gisteren had ik een feestje met vrienden. Al maanden geleden is dat georganiseerd en is er een locatie gehuurd. Ik heb heel erg op het punt te staan om het op het laatste moment af te zeggen, omdat ik me emotioneel niet lekker voelde. Niet gaan is natuurlijk makkelijk. Gewoon bed in duiken en daar mokken dat ik nooit leuke dingen doe, het is de weg van de minste weerstand. Uiteindelijk ben ik toch gegaan. Ik heb mezelf opgepept en moed ingesproken om wél te gaan. Ik kan dat behoorlijk goed trouwens: mooi weer spelen als ik me somber voel. Zo sterk zelfs dat ik het uiteindelijk ook zelf geloof. Dat is een vaardigheid die ik gaandeweg heb opgedaan. Als je jezelf niet thuisvoelt in je eigen lichaam dan is het makkelijk om in een depressie te raken. Dat heb ik altijd willen voorkomen en dat is me ook wel gelukt.

Gelukkig maar dat ik gegaan ben. Ik heb een hele fijne avond gehad, ook al was ik niet op mijn best, vrolijkst en praterigst. De knuffels deden me goed, het sociale contact natuurlijk ook. Leuke aan dit soort evenementen: ik kom mensen tegen die ik niet heel regelmatig zie. Sommigen zie ik eens in de paar maanden in levende lijve. Hen valt het op dat mijn uiterlijk veranderd. De complimenten daarover waar een enorme opsteker voor mijn gemoedstoestand. Ik heb die down alweer kunnen ombuigen in een voorzichtig stijgende lijn.

De dag na de verkiezingen

“Herinner je jouw eigen puberteit nog? Het voelt bij mij precies zo.” Het is bijna een stopwoordje voor me geworden. In elk geval is dat het standaard antwoord als iemand vraagt hoe het voelt en of ik er al wat van merk. Althans als het een vrouw is die het vraagt. Ik weet nog niet hoe ik het aan een man zou uitleggen anders dan AUW!! Want het doet pijn, steeds meer en steeds heftiger, het wordt met de dag erger. D’r hoeft maar een zuchtje wind langs te komen en ik moet die stekende pijn even verbijten. Een koel briesje heeft nog nooit zo’n pijn gedaan.

Ik was al wel voorbereid op het feit dat het gevoelig zou zijn, zelfs een beetje pijnlijk. Ik maakte al grapjes over het al dan niet een goed idee zijn om een hard matras te kopen. Maar ik had meer het gevoel van duwen op een blauwe plek verwacht, een beetje beurs. Niet scherpe duidelijk afgebakende pijntjes en extreme gevoeligheid. Wat betreft dat matras; ik slaap inmiddels niet meer op mijn buik. De pijnervaring is totaal niet wat ik van te voren had verwacht. Had er ook nooit veel over gehoord, hoeveel vrouwen delen de ervaringen over details uit hun puberteit? Weinig.

Ik heb het dus over mijn borsten, nou ja dat is een groot woord, en vooral mijn tepels. Die zijn gevoelig en produceren nogal wat groeipijnen. Totaal andere groeipijn dan die ik had in mijn knieën tijdens mijn groeispurt. Het soort pijn en de beleving ervan is nu compleet anders. Het is voor een goed doel. Vrouwen in mijn omgeving steken er een beetje de draak mee, dat ik wat in te halen heb.

Het is als ik dit schrijf dag na de Tweede Kamerverkiezingen, verkiezingen waarin PvdA en VVD samen de grootste partijen zijn geworden. Er wordt alweer druk gespeculeerd wat de nieuwe coalitie moet gaan worden. Keren we terug naar paars of wordt er toch een variant gekozen met SP of CDA om zo een regering te vormen die ook in de Eerste Kamer een meerderheid heeft? Het is nog moeilijk te zeggen. Waarom ik dit nu hier schrijf? Ik had de vorige dag na de Tweede Kamerverkiezingen niet gedacht dat ik nu, de dag na de eerst volgende verkiezingen, zou bloggen over groeipijnen in mijn borsten terwijl ik in mijn nieuwe eigen woning zit. De vorige dag na de verkiezingen zat ik namelijk voor het eerst in de wachtkamer van het VUmc bij de Genderpoli.

Handig dat ik zo op Wikipedia terug kan vinden wanneer ik mijn intakegesprek bij het genderteam had.  Op 10 juni 2010 is het gehele circus in gang gezet, ik kan me die dag nog goed herinneren. Er werdt gesproken over dat een coalitie van de drie grootste partijen (VVD, CDA en PVV) een van de slechtst mogelijke opties zou zijn. Ik herinner me ook nog de ellenlange vragenlijsten die ik moest invullen. Persoonlijkheidsdingen en mijn wensen, wat ik zou willen veranderen aan mijn lichaam bijvoorbeeld. Die lijst met vragen was vrij uitputtend en gedetailleerd. Over dingen als haar, oren, neus, kin, borst, genitaliën en voeten moest ik per stuk aangeven hoe tevreden ik ermee was en wat er eventueel anders aan zou moeten. Toen was er nog dat intakegesprek met de psycholoog, wat er daarin allemaal is gezegd weet ik niet goed meer. Wel  herinner ik mij het gevoel wat ik nadien had: vermoeid en uitgeput, ik voelde me als een uitgewrongen dweil.

Ik ben ver gekomen sinds die tiende juni, ruim 2 jaar geleden. Toen zat ik daar nog met kort haar. Bril met een zwart vierkant montuur en beige katoenen broek en vast een onopvallend gekleurd shirt aan. Want ik hield van niet opvallen, ik was een grijze muis. Ik heb nog een lange weg te gaan, maar als ik zo terugdenk aan die dag na de vorige verkiezingen zie ik ook dat er al heel veel is veranderd aan mij als persoon, aan mijn lijf en aan mijn gemoedsrust. Ik ben benieuwd naar wat ik kan schrijven op de dag na de volgende verkiezingen.