Zo’n transitie doe je niet zomaar even. Zelfs als je geen ogenschijnlijke lastige mentale bagage hebt, of met andere problemen kampt. Tornen aan iets wat onze samenleving ziet één van de meest basale en belangrijkste persoonskenmerken heeft zo zijn weerslag. Niet alleen fysiek maar ook psychisch. Mijn huisarts heeft het vanaf begin af aan al gezegd: “Dit kan je niet alleen, zorg dat je wat extra bijstand van een psycholoog hebt.” Eigenwijs en slecht in om hulp vragen als ik ben heb ik dat lang uitgesteld. Zelfs op momenten dat het eigenlijk echt niet meer ging. Uiteindelijk heeft het tot afgelopen najaar geduurd tot ik weer bij een psycholoog op de bank zat.

Bijna heb ik die gang naar een psycholoog weer afgeblazen. Ik had me aangemeld en in de wachttijd tot het eerste gesprek ging het eigenlijk steeds beter met me. Gevoelsmatig had ik een onkreukbaar goed humeur. Ik heb me serieus afgevraagd of mijn collega’s stiekem happy pills door mijn koffie roerden. Zo licht en vrij en zonnig en vrolijk voelde ik in mijn hoofd, ik vond het bijna eng. Achteraf gezien ben ik blij dat ik niet weer afgehaakt ben en gewoon mijn psycholoog ben blijven bezoeken. In december begon mijn mentale veerkracht af te nemen en zo begin februari heb ik toch wel weer een behoorlijk dal bereikt.

Je zou je dus kunnen afvragen of die uren bij een psycholoog dan zoveel zin hebben gehad. Dat hebben ze zeker. Ik kon dan wel niet voorkomen dat ik afgleed naar een emotioneel dal, maar ik gleed dit keer. Ik stortte niet, zoals a eerdere keren, in een emotioneel ravijn. Ik had dus niet veel controle op wat er gebeurde, maar wel hoe dat verliep en kon mijn remmen nog inknijpen om zonder al teveel kleerscheuren beneden aan te komen.

Mijn psycholoog heeft me duidelijk kunnen maken waar deze problemen vandaan komen en vooral hoe ik ermee om kan gaan. Een onderdeel daarvan is alle negatieve gedachten een naam te geven, iets waar ik al voor ik bij de psycholoog zat al mee was begonnen toen ik Scumbag Brain beschreef. Ik heb zo nog een paar andere van die rollen in mijn leven weten te identificeren, hier heb je ze op een rijtje:

Mijn Regenwolk. Gewone sombere gedachten of slechte humeuren. Regenwolken zijn in mijn hoofd net zo normaal als in het weer. Ze horen bij het leven, iedereen ervaart ze wel eens en ze mogen er ook best zijn. Zo’n wolk werpt een schaduw op alles in het leven, soms is het voor een paar uur en soms is dat voor een paar weken. Op sommige momenten lukt het me niet meer om voorbij die schaduw te zien. Regenwolken worden meestal veroorzaakt door verschillende kleine dingen die opstapelen en elkaar versterken.

Scumbag Brain. Al mijn onzekerheden en angsten noem ik Scumbag Brain. Mijn eigen hersenen zijn soms de rotzak die tegen zere beentjes schopt op momenten dat ik zoiets het minst kan gebruiken. Het grote verschil met mijn regenwolkje is dat SB altijd met iets heel concreets naar voren komt, een directe trigger heeft. Scumbag Brain kan wel zo’n regenwolk veroorzaken of extra grauw maken, als hij me niet al in een emotioneel ravijn duwt.

De Floor Supervisor. Ik heb een achtergrond in het hotelwezen, daar heb je floor supervisors: medewerkers die controleren of de hotelkamers wel goed zijn schoongemaakt. Voor mij zijn dit al mijn ‘moeten gedachten’, die vooral huishoudelijk van aard zijn. De afwas moet weg, het huis moet gestofzuigd, de was moet opgevouwen, de boodschappen moeten gedaan, en het fornuis moet glimmen. Pas als dat alles klaar is mag ik wat leuks gaan doen. Mijn Floor Supervisor kan een hele verlammende werking hebben: als ik op een vrije dag niet op gang kom dan voel ik me aan het eind van de dag slecht over het feit dat mijn huis niet spic-en-span is én dat ik niet iets waardevols of leuks gedaan heb.

Het Spookje. Dit zijn mijn aller duisterste en naarste gedachten, dingen waar ik ook niet graag over praat. Laat ik zeggen dat door Het Spookje ik begrip kan opbrengen voor zaken als suïcide en auto-mutilatie. Ik hebt ook wel eens het suïcide spookje genoemd, maar die naam gebruik ik liever niet meer. Het Spookje heb ik gelukkig al heel erg lang niet meer gezien en deze mag voor mij ook voor altijd wegblijven.

Het benoemen van deze rollen heeft me geholpen om bewust te worden van die gedachten. Door die gedachten een passende naam te geven heb ik ook een handvat om er iets mee te doen. Soms is dat er keihard tegenin gaan, ik heb al vaker gezegd dat ik Scumbag Brain graag in zijn ballen schop (ja, hij is een jongetje), en soms ga ik er ook mee in gesprek. Vooral sinds ik die Floor Supervisor een naam heb gegeven kan ik met haar nog wel eens tot een consensus komen.

Die gedachten een naam geven is ook makkelijker voor mensen om me heen. Dat als ik niet lekker in mijn vel zit, dat ik gewoon kan zeggen dat het bewolkt is, of dat SB vervelend doet. Gewoon helder en niet al teveel om de hete brij heen draaiend zonder gelijk zware woorden te hoeven gebruiken.

Als je nu afvraagt waar ik ben gebleven in dit overzicht dan doe je dat terecht. Dat is een van de belangrijkste dingen waar ik nu mee bezig ben. Zoals mijn psycholoog het omschreef: “Je bent zolang bezig geweest met hoe de buitenwereld je zag dat je het contact met jezelf bent verloren.” Dat contact ben ik nu weer aan het terugwinnen, stapje voor stapje. Zodat die vier bovenstaande rollen niet meer de boventoon voeren maar dat ikzelf die opsomming aanvoer.