Het is zover, de eerste spotjes die me proberen over te halen om over te stappen op een andere zorgverzekering zijn weer op de radio. Maar als ik de verhalen om me heen hoor denk ik niet dat zorgverzekeraars me graag als klant zien komen. Nu moet ik zeggen dat ik met mijn eigen zorgverzekeraar nooit moeite heb om mijn declaraties vergoed te krijgen, bij andere bedrijven is dat lastiger. Namen noemen ga ik hier niet noemen. Mocht je als werknemer van een verzekeraar, ministerie of zorgautoriteit je aangesproken worden, dan mag je de hand in eigen boezem steken.

Wat declaraties betreft ben je als transgender niet eens bijzonder duur voor een zorgverzekeraar. Ik gebruik voor zo’n 50 euro aan medicijnen in de maand. (Ofwel ik betaal 7 maanden per jaar mijn medicatie zelf, uit mijn eigen risico). De bezoekjes aan de huidtherapeut zijn zo’n 150 euro per keer en die hebben een maximum. Dan heb ik nog de kosten die direct door het VUmc gedeclareerd worden. Zoals de driemaandelijkse controles bij de endocrinoloog en bloedtesten. De operatie zelf kost inclusief opname en nazorg niet meer dan een doorsnee hartoperatie.

De psychologen schitteren door afwezigheid in de bovenstaande opsomming. Voor de diagnose en psychologische begeleiding betalen de zorgverzekeraars in Nederland helemaal niets. Door het ontbreken van DBC-codes (Diagnose Behandel Combinatie, het systeem waar alle vergoedingen in zijn vastgesteld) bestaat genderdysforie niet in zorgverzekeringsland. De hormoonbehandeling gaat de boeken in als een schildklieraandoening en de geslachtsaanpassende operatie is ineens een behandeling tegen kanker. Voor de diagnostiek is er blijkbaar niet zo’n creatieve oplossing gevonden, de psychologen van het genderteam worden betaald uit de algemene middelen van het ziekenhuis.

Voor transgenders is het soms enorm moeilijk om hun declaraties uitbetaald te krijgen. De callcentermedewerkers lezen standaard scripts voor waar alleen de meest voorkomende kwalen in genoemd worden. Hetzelfde geld voor de medewerkers van de declaratieafdelingen. Als je vragen stelt die specifiek gaan over transgender-gerelateerde behandelingen dan krijg je in de meeste gevallen te horen dat die zorg niet binnen de basisverzekering valt.

Vooral de declaraties voor ontharing zijn berucht, zowel die voor het gelaat als die voor het operatiegebied. Het is zelfs zo erg dat de rekeningen voor het ontharen van het operatiegebied worden betaald door het VUmc. De huidtherapeut stuurt de factuur naar het ziekenhuis en krijgt zo zijn geld. Waarom deze weg? Verzekeraars doen té moeilijk met het betalen van deze rekeningen. Als de ontharing niet voltooid is kan de operatie geen doorgang vinden. Dit kan een bedreiging vormen de operatieplanningen en zelfs de kostbare operatietijd verspillen. 

Het gevecht om de declaraties voor gelaatsontharing uitbetaald te krijgen moet je wel zelf aangaan met de verzekeraar. Niet dat het iets is wat in een aanvullend pakket zit: het College voor Zorgverzekeringen heeft bepaald dat deze behandelingen moeten worden vergoed uit de basisverzekering (als zijnde een misvorming die afschrikwekkend is voor de buitenwereld). Om het iets makkelijker te maken stuurt het Genderteam hiervoor een brief met een diagnose naar de verzekeraar waaruit een toestemming zou moeten voortkomen. Voor mij was dat inderdaad genoeg. Maar voorbeelden van declaraties die na de toestemming door de verzekeraar voor de behandelingen alsnog worden geweigerd hoor ik vaak genoeg. Soms helpt dan een boze brief te sturen en het citeren van uitspraken van het CvZ. Andere keren is het nodig om er een rechtsbijstand bij te betrekken. Verzekeren tegen je verzekeraar, het is soms nodig.

Ik heb zelf nog geen problemen gehad met declaraties. Eén klein administratief dingetje met het overzetten van een polis, maar dat was met een telefoontje en een week geduld opgelost. Maar de frustratie bij anderen is vaak groot. De wachttijden bij het Genderteam zijn lang. Ik hoorde onlangs in het nieuws dat een wachttijd van 20 weken al onacceptabel zou zijn. Ik heb 15 maanden, ruim 60 weken, op een inhoudelijke afspraak moeten wachten. Als je dan eindelijk zover bent dan is dat gevecht tegen de zorgverzekering moeten voeren heel erg ontmoedigend. Enerzijds ben ik blij dat het Genderteam en het VUmc zich in rare administratieve bochten wringt om de zorg te kunnen bieden. Anderzijds is het bizar dat dit nodig is, terwijl deze zorg gewoon in de basisverzekering valt.