In de Media, Maatschappij, Overige
comments 3

#MissingType

Deze week lanceerde bloedbanken in de wereld de hashtag #MissingType. Ze zijn op zoek naar meer bloeddonoren met de specifieke bloedgroepen A, B en O. Er is in de afgelopen 10 jaar een daling van 30% in de donoren te zien, in Nederland blijft die daling volgens de NOS en bloedbank Sanquin beperkt tot 20%. Vooral onder jonge donoren hebben vrouwen de overhand en zijn ze opzoek naar mannelijke donoren. Want mannen mogen 5 keer per jaar doneren, in tegenstelling tot vrouwen die slechts 3 maal in een jaar een halve liter mogen aftappen.

Waar die schifting vandaan komt? Ik heb geen idee. Sanquin heeft mij al eerder laten weten een definitie van geslacht uit het jaar kruik te hanteren. Zo mocht ik voor mijn transitie geen seks hebben gehad met een man, maar na mijn geslachtswijziging was dat geen probleem. De bepalende factor is? De Basisregistratie Personen: het lettertje achter geslacht op je identiteitskaart bepaald of de bloedbank je behandeld als man of vrouw. Volstrekt arbitrair en in geen enkele wijze onderbouwd door medische of biologische factoren.

Van een vrouwelijke bloeddonor hoorde ik dat vrouwen minder vaak zouden mogen doneren omdat na een menstruatie de hemoglobinewaarde lager zou zijn. Maar als dat zo is, dan is het criterium niet een letter op je ID-kaart, maar ‘x dagen geleden ongesteld’. Ik ken een boel vrouwen, niet alleen transvrouwen die nooit menstrueren. Daarentegen ken ik ook voorbeelden van mannen die dat wel doen.

Zou het soms lichaamsmassa zijn, omdat je teveel volume kwijt raakt in een jaar? Ik ben prima materiaal voor full-contact sporten als rugby of roller derby en verplaats meer water dan menig man die vaker mag doneren dan ik. In dat geval zou het criterium gebaseerd moeten zijn op lichaamsgewicht, of -omvang.

Of het voor het bloed daadwerkelijk uitmaakt weet ik niet. Maar ik kan me voorstellen dat het in bepaalde gevallen nodig is om te weten of de bloeddonor XX of XY chromosomen heeft. Of dat het bloed is gegeven door iemand met testikels en prostaat, of juist met baarmoeder en eierstokken. Zulke dingen zouden een verschil kunnen maken, al rijkt mijn medische kennis over geslachten niet ver genoeg om daarover te oordelen. Daar vraagt Sanquin niet naar, enkel het juridische geslacht is naar eigen zeggen van belang.

Een opmerking die ik op Twitter maakte hierover kwam niet een duidelijk antwoord op. Op doorvragen van mijn kant heeft Sanquin niet meer gereageerd:

Ik ben trouwens blij dat ik de Social Media persoon van Sanquin niet ben. Ze hebben de nodige hoon over zich uitgestort gekregen over het uitsluiten van homo’s die in het afgelopen jaar seks hebben gehad met een andere man. Opmerkingen daarover werden door Sanquin vanuit een ivoren toren beantwoord. Dat ze internationaal geldende regels toepassen snap ik, maar de empathie met welwillende potentiële donoren die op basis van hun geaardheid worden uitgesloten was ver te zoeken. Zoals Fleur het op Twitter zegt:

Ik snap dat beleid eerlijk gezegd niet meer zo goed. Het is een regel die stamt uit de tijd dat HIV/Aids nog de mysterieuze homoziekte was. Toen men nog niet goed begreep wat het was en hoe de verspreiding kon worden voorkomen.

Anno 2016 is het zo dat je als monogame homo minstens een jaar geen seks meer mag hebben gehad met een man. Ben je een heteroseksuele man en heb je vorige week een onbeschermde one night stand gehad met een vrouw? Dan telt dat niet als een riscocontact volgens deze vragenlijst (.pdf) van Sanquin. Zolang je er maar niet voor hebt betaald, mag je bloed doneren. Ben je als man al jaren met je mannelijke partner samen, zijn jullie strikt monogaam en regelmatig getest op o.a. HIV en hepatitis C en vrij van deze ziekten? Dan ben je nog steeds een onacceptabel risico volgens de bloedbank.

Het beleid van Sanquin is weliswaar al soepeler dan in veel andere landen, daar geld vaak nog de levenslange uitsluiting van homo’s als donor. Het is echter gewoon niet meer van deze tijd om mensen op basis van geaardheid uit te sluiten als donor. Helemaal als je bedenkt dat bij het bepalen van geaardheid wordt uitgegaan van een arbitrair (en achterhaald) gegeven als juridisch geslacht. Het wordt tijd dat de bloedbanken hun denkbeelden bijstellen aan de moderne tijdsgeest, daarbij archaïsch seksisme loslaat en daarbij de donoren gaat behandelen als individu in plaats cliché.

 

3 Comments

  1. Ik vind het huidige beleid ook belachelijk en vaak krom. Het moet echt veranderen, want met dit beleid trekken ze gewoon geen mensen aan.

  2. bramreem says

    Het verbaast me dat er in de vragenlijst kortweg gesproken wordt van ‘seksueel contact’ zonder uit te leggen wat men daaronder verstaat (zoenen? strelen?). De beleidswijziging dat seksueel contact tot mannen langer dan een jaar geleden niet meer tot uitsluiting leidt, lijkt nog niet in het formulier te zijn verwerkt, of komen zulke details in een nagesprek aan de orde?

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.